Na co zwrócić uwagę przed skorzystaniem z oferty pożyczki?
Decyzja o zaciągnięciu pożyczki powinna być zawsze dobrze przemyślana. Przed podpisaniem umowy
zastanów
się, jaka kwota jest Tobie potrzebna oraz na jak wysokie raty Ciebie stać. Umowę, zanim podpiszesz,
przeczytaj.
Podpowiadamy, jak ominąć najczęstsze pułapki i czerpać maksymalne korzyści z
wybranego instrumentu finansowego. Zacznijmy od regulacji prawnych.
- Podstawy prawne umowy pożyczki
Regulacje dotyczące pożyczki zawartej pomiędzy konsumentem a instytucją finansową zawarte są w
przepisach polskiego prawa w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tj.: Dz. U. z
2018
r. poz. 993, z późn. zm.). Umowa pożyczki jest jednym z rodzajów umowy o kredyt konsumencki. Ustawa
o
kredycie konsumenckim reguluje zasady zawierania umów o kredyt w rozumieniu przepisów prawa
bankowego i
umów o pożyczkę. Celem ustawy było wprowadzenie w polskim systemie prawnym reguł dotyczących
funkcjonowania rynku finansowego, które zwiększyłyby ochronę osób fizycznych.
Ważne pojęcia związane z kredytem konsumenckim
- Konsument – osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej
niepowiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
- Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) – sprawuje nadzór nad sektorem bankowym,
rynkiem
kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług
płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych. Celem
nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego
stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także
zapewnienie
ochrony interesów uczestników tego rynku.
- Ocena zdolności kredytowej – polega na analizie zdolności konsumenta do spłaty
zaciągniętego kredytu lub pożyczki wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie o kredyt
konsumencki. Ocena zdolności kredytowej jest dokonywana przez kredytodawcę na podstawie
ustalonych
kryteriów. Uzyskanie pozytywnej oceny zdolności kredytowej jest wymagane by uzyskać pożyczkę.
Obowiązek badania zdolności kredytowej wynika z zasady odpowiedzialnego kredytowania i
pożyczania
środków pieniężnych, zawartej między innymi w dyrektywie 2008/48/WE. Kredytobiorca by dokonać
oceny
zdolności kredytowej może oprzeć się na informacjach uzyskanych od konsumenta, zażądać
dokumentów
np. zaświadczenia od pracodawcy, a także sprawdzić konsumenta w bazach informacji gospodarczej.
- Całkowity koszt pożyczki, całkowity koszt kredytu – zgodnie z definicją zawartą
w
ustawie o kredycie konsumenckim całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, jakie konsument
zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki. Inaczej mówiąc, całkowity koszt
kredytu obejmuje wszystkie koszty (odsetkowe i pozaodsetkowe), jakie musisz ponieść w związku z
zaciągnięciem kredytu. Kwota ta powinna być wskazana w każdej umowie kredytowej i w formularzu
informacyjnym dołączanym do umowy.
- Całkowita kwota kredytu – zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim oznacza sumę
wszystkich środków pieniężnych, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o
kredyt.
- Całkowita kwota do zapłaty – to suma całkowitego kosztu kredytu/pożyczki i
całkowitej kwoty kredytu/pożyczki. Jest to łączna kwota jaką należy zwrócić bankowi czy
instytucji
pożyczkowej, w formie rat przez cały okres trwania umowy.
- Oprocentowanie - to wskaźnik, który wyraża w procentach koszt odsetek w
skali
roku. Jest naliczane w całym okresie trwania umowy od kapitału (czyli kwoty kredytu), jaki
pozostaje
po spłacie każdej kolejnej raty. W praktyce możemy mieć do czynienia z oprocentowaniem stałym i
zmiennym. Maksymalna wysokość oprocentowania jest określona w prawie.
- RRSO - czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania to ten element umowy,
który często wprawia konsumentów w duże zakłopotanie. Należy wyjaśnić, że RRSO to nie jest
prosta
relacja, która wyraża w procentach stosunek pomiędzy kosztem kredytu a jego kwotą. Wzór
obliczania
RRSO jest dość skomplikowany i na jego ostateczną wysokość wpływa wiele czynników, w tym przede
wszystkim okres kredytowania – im krótszy czas, na jaki zawieramy umowę, tym wyższe
RRSO.
Kredytodawca - regulacje prawne
Do udzielania kredytów uprawnione są tylko instytucje bankowe, które stosują przy tym przepisy Prawa
bankowego i Ustawy o kredycie konsumenckim. Pożyczek natomiast udzielają także firmy z sektora
pozabankowego. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi kredytów konsumenckich udzielają obok
banków instytucje pożyczkowe prowadzące działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
albo spółki akcyjnej. Minimalny kapitał zakładowy powinien wynosić 200 000 zł. Po nowelizacji w 2017
r.
przepisów ustawy o kredycie konsumenckim instytucja pożyczkowa musi zostać wpisana do rejestru
instytucji pożyczkowych prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Adres strony internetowej,
gdzie
prowadzony jest rejestr KNF to www.knf.gov.pl.
Obowiązki informacyjne kredytodawcy
Przepisy prawa dokładnie regulują obowiązki informacyjne nałożone na kredytodawcę po to, by
zmniejszyć
ryzyko podjęcia przez konsumenta błędnych decyzji dotyczących umowy. Z tego powodu szczególny nacisk
został położony na etap przed zawarciem umowy kredytu.
Prawo wymaga by każda reklama kredytu, czy pożyczki, która zawiera ofertę wskazywała wybrane
parametry
kredytu/pożyczki. Jednak te instrumenty finansowe są złożone i ich składniki różnią się w zależności
od
wybranej przez klienta oferty. Dlatego wprowadzony został reprezentatywny przykład. Przy określaniu
reprezentatywnego przykładu należy określić warunki umowy o kredyt konsumencki, na których
kredytodawca
lub pośrednik kredytowy spodziewa się zawrzeć co najmniej dwie trzecie umów danego rodzaju przy
uwzględnieniu przez te umowy średniego okresu kredytowania, całkowitej kwoty kredytu i
częstotliwości
występowania na rynku umów danego rodzaju.
- O czym musisz zostać poinformowany przed umową pożyczki?
Przede wszystkim musisz otrzymać formularz informacyjny, który zawiera komplet danych dotyczących
umowy.
Możesz go otrzymać na trwały nośnik. Poza tym kredytodawca bądź pośrednik kredytowy zobowiązany
jest do udzielenia wszystkich wyjaśnień dotyczących zapisów umowy oraz szczegółów dotyczących
oferty.
Na co zwrócić uwagę przy podpisywaniu umów pożyczek gotówkowych
Tych kilka wskazówek pomoże Ci uniknąć wielu problemów i przykrych niespodzianek w trakcie spłaty
pożyczki. Niezależnie, czy podpisujesz umowę na pożyczkę online czy w oddziale, czy przy asyście
doradcy
u siebie w domu zwróć uwagę, na poniższe pułapki.
- Pilnuj dat
W umowie kredytu sprawdź zapis, jaki dzień uważa się za dzień
spłaty
raty. Ma to znaczenie, gdy raty spłacasz przelewem, a posiadasz konto bankowe w innym banku niż
udzielający Ci pożyczki. Kilkudniowe różnice między pobraniem kwoty z Twojego rachunku a
zaksięgowaniem jej na rachunku banku mogą spowodować niepotrzebne kłopoty.
- Sprawdź nie tylko RRSO
Nie porównuj oferty jedynie pod kątem Rzeczywistej
Rocznej Stopy Oprocentowania. RRSO maleje wraz z okresem spłaty kredytu. Nie oznacza to jednak,
że
im dłużej będziesz spłacać raty, tym kredyt będzie tańszy. Jest dokładnie na odwrót. Im dłuższy
jest
okres kredytowania, tym więcej odsetek zapłacisz do banku. To prawda, że RRSO pokazuje koszt
kredytu, ale w ujęciu rocznym, przez co kredyty zawierane na krótszy okres np. na 1 lub 3
miesiące,
mają z reguły wysokie RRSO (sięgające nawet kilkuset procent), choć niekoniecznie wiąże się to z
wysokimi kosztami kredytu. Porównując różne oferty kredytu warto zwracać uwagę na RRSO, ale
trzeba
pamiętać, że porównywane kredyty powinny mieć takie same parametry, tj. ten sam okres
kredytowania,
taki sam model i częstotliwość spłat rat. Aby RRSO było miarodajnym wskaźnikiem, oferty muszą
mieć
podobne założenia tj. częstotliwość spłaty, rodzaj rat oraz okres spłaty zobowiązania.
- Nie daj się złapać na promocje
Uważaj na banki i firmy, które oferują
pożyczki
na promocyjnych warunkach lub oferty limitowane. Wiąże się to zazwyczaj ze skorzystaniem z
dodatkowych usług jak konto bankowe, karta kredytowa czy ubezpieczenie. Przed podpisaniem takiej
umowy należy sprawdzić, czy koszty związane z dodatkowymi usługami nie przekraczają wartości
oferty.
Może się okazać, że lepszym rozwiązaniem będzie korzystanie z oferty bez promocji. Pożyczka
gotówkowa z zerowym oprocentowaniem lub niskim RRSO to może być również chwyt marketingowy. Po
dokładniejszej analizie okazuje się, że obciążona jest ona wysoką opłatą przygotowawczą i innymi
ukrytymi kosztami, bądź zobowiązaniami. Sama adnotacja „oprocentowanie 0%” lub niskie RRSO nie
jest
miarodajna. Liczy się wysokość rat i ich ilość.
- Podaj prawidłowe dane kontaktowe i dbaj by były aktualne
Upewnij się, że we
wniosku o pożyczkę składanym online lub na infolinii podałeś prawidłowe dane. W przypadku Bocian
Pożyczki istotny jest numer telefonu, pod którym możemy się z Tobą skontaktować i adres
zamieszkania. Jeżeli Twoje dane się zmieniły zadzwoń na 600 100 100 by je zaktualizować. Zapisy
umowy pożyczki nakładają obowiązek aktualizowania danych na klienta.
- Możliwość odstąpienie od umowy pożyczki
Na gruncie przepisów prawa
polskiego,
konsument ma możliwość odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki lub umowy pożyczki na podstawie
zapisów ustawy o kredycie konsumenckim. „Konsument ma prawo, bez podania przyczyny, do
odstąpienia
od umowy o kredyt konsumencki w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy”. W razie wykonania prawa
odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą, a konsument jest zobowiązany niezwłocznie do
zwrotu
otrzymanej kwoty. Prawo mówi, że zwrot powinien nastąpić niezwłocznie lecz nie później niż w
terminie 30 dni. Ale co ważne – bank lub firma pożyczkowa może naliczyć odsetki za okres, w
którym
dysponowałeś pożyczonymi środkami, warto więc zwrócić pożyczoną kwotę jak najszybciej. Na
kredytodawcy spoczywa obowiązek dostarczenia konsumentowi aktualnego wzoru oświadczenia o
odstąpieniu od umowy w momencie jej zawarcia. W Bocian Pożyczki formularz odstąpienia od umowy
znajduje się na końcu dokumentu umowy pożyczki.
Opóźnienie, zwłoka w spłacie kredytu
Opóźnienia w spłacie rat kredytu mogą wynikać z róznych powodów. Bardzo ważne jest by ich unikać, bo
mogą
wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Pierwsze z nich to naliczenie karnych odsetek. Warto mieć
świadomość, ile wynoszą odsetki ustawowe za opóźnienie. Wartość ta zależy od wysokości stopy
referencyjnej NBP. Od 7 kwietnia 2022 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi
maksymalnie
20%.
Przedterminowa spłata
Zgodnie z art. 48 ustawy o kredycie konsumenckim, konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty
całości
lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. Kredytodawca nie może uzależnić zgody na
wcześniejszą spłatę pożyczki od braku informacji od konsumenta z odpowiednim wyprzedzeniem.
Ustawodawca
zagwarantował konsumentowi bezwzględne prawo do przedterminowej spłaty kredytu w całości lub w
części.
Reprezentatywny przykład dla pożyczki na kwotę 1000 zł na 35 tygodni:
Reprezentatywny
przykład
dla pożyczki w wysokości 1000 zł, umowa zawierana na 35 tygodni: Rzeczywista Roczna Stopa
Oprocentowania (RRSO) wynosi 86,28%, całkowita kwota kredytu 1000 zł, całkowita kwota do zapłaty
1230,60 zł, oprocentowanie stałe 18,5%, całkowity koszt kredytu 230,60 zł (w tym: prowizja 70,50
zł,
opłata przygotowawcza 50 zł, opłata za dostarczenie środków 10 zł, opłata za usługę terenowej
obsługi 35 zł, odsetki 65,10 zł), pierwsza rata tygodniowa 35,16 zł, kolejne raty tygodniowe po
35,16 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 14.11.2023.
Reprezentatywny przykład dla pożyczki na kwotę 1500 zł na 44 tygodnie:
Reprezentatywny
przykład
dla pożyczki w wysokości 1500 zł, umowa zawierana na 44 tygodnie: Rzeczywista Roczna Stopa
Oprocentowania (RRSO) wynosi 76,31%, całkowita kwota kredytu 1500 zł, całkowita kwota do zapłaty
1897,69 zł, oprocentowanie stałe 18,5%, całkowity koszt kredytu 397,70 zł (w tym: prowizja
171,00
zł, opłata przygotowawcza 50 zł, opłata za dostarczenie środków 10 zł, opłata za usługę
terenowej
obsługi 44 zł, odsetki 122,70 zł), pierwsza rata tygodniowa 43,11 zł, kolejne raty tygodniowe po
43,13 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 14.11.2023.
Reprezentatywny przykład dla pożyczki na kwotę 2200 zł na 44 tygodnie:
Reprezentatywny
przykład
dla pożyczki w wysokości 2200 zł, umowa zawierana na 44 tygodnie: Rzeczywista Roczna Stopa
Oprocentowania (RRSO) wynosi 76,29%, całkowita kwota kredytu 2200 zł, całkowita kwota do zapłaty
2783,15 zł, oprocentowanie stałe 18,5%, całkowity koszt kredytu 583,15 zł (w tym: prowizja
299,20
zł, opłata przygotowawcza 50 zł, opłata za dostarczenie środków 10 zł, opłata za usługę
terenowej
obsługi 44 zł, odsetki 179,95 zł), pierwsza rata tygodniowa 63,40 zł, kolejne raty tygodniowe po
63,25 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 14.11.2023.
Minimalne RRSO dla pożyczek
oferowanych przez Bocian Pożyczki wynosi 76,25%, maksymalne RRSO wynosi 86,70%.
Minimalny
okres
umowy wynosi 35 tygodni, maksymalny okres umowy wynosi 44 tygodnie.